سرورها، ایستگاههای‌کاری و ذخیره سازهای راینو با اتکا بر دانش و تجربه متخصصان ایرانی و عطف به نیازها و شرایط زیست‌بوم فناوری اطلاعات کشور طراحی و در محل کارخانه شرکت رهنمون فناوری اطلاعات (سهامی خاص) واقع در منطقه ویژه اقتصادی پیام تولید میگردند.

محصولات راینو در ۷ رسته شامل سرورها برای کاربریهای مختلف در زیرساخت شبکه های اطلاعاتی سازمانها و شرکتها، مراکز داده اپراتورها، بانکها و ارایه دهندگان سرویس و محتوای برخط،  ایستگاههای کاری جهت کاربردهای سنگین محاسباتی و پردازشی نرم افزارهای مهندسی و گرافیکی و ذخیره سازها جهت نگهداری و دسترسی انبوه به اطلاعات ارایه میگردند

در تولید این تجهیزات از روشهای روز و استاندارد در طراحی بخشهای مختلف دستگاه استفاده گردیده و مناسبترین قطعات اولیه از نظر نسبت کارایی/قیمت از معتبرترین سازندگان داخلی و بین المللی در ساخت آن به کار گرفته شده است.

این سرورها در چندین مرحله شامل آزمونهای کیفیت و تاب آوری قطعات و آزمونهای تحت بار «محصول آماده شده» مورد سنجش کارایی و کنترل کیفی قرار میگیرند.

 ضرورت و فلسفه محصول

در دنیای فناورانه امروز که اتکا بر سرویسهای نرم‌افزاری و خدمات ابری رو به گسترش است، کشش تقاضای نوآوری و رشد در حوزه اقتصاد دیجیتال باعث گردیده حاکمیت و بخشهای خصوصی و عمومی در تمام نقاط جهان ناچار به توسعه زیرساختهایی با سرعت و ظرفیت مناسب جهت پاسخگویی به این نیاز روزافزون باشند.

رشد فزاینده اطلاعات در قالب انقلاب صنعتی چهارم در تمام دنیا منجر گردیده تولید و پیاده‌سازی زیرساختهای لازم جهت انتقال[1]، پردازش[2] و ذخیره‌سازی[3] داده در قالب شبکه‌های ارتباطی، مسیرهای پهن‌باند، مراکزداده، سوییچها، مسیریابها، سرورها و ذخیره‌سازها با شتاب قابل توجهی رشد و توسعه یابد.

در کشور ما نیز، افزایش تقاضای دسترسی به پهنای باند داخلی و جهانی جهت استفاده از خدمات متعدد نرم‌افزارهای برخط و ابری و اپلیکیشن‌ها راهی جز توسعه زیرساختهای این حوزه برای سیاست گذاران باقی نگذاشته است. این مهم در قالب پروژه «شبکه ملی اطلاعات» طی سالهای اخیر پیگیری گردیده است. شبکه‌ای که همچون همتایان خود در دیگر کشورها از لایه‌های ارتباطی و اطلاعاتی متعدد تشکیل گردیده است.

 یکی از بخشهای مهم و حیاتی «شبکه ملی اطلاعات»، مراکزداده (عمومی، خصوصی و تجاری) است که طی سالهای اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه نموده‌اند. این مراکز جهت میزبانی تجهیزات پردازشی (سرورها) برای خدمات دهی به گروه‌های مختلف استفاده‌کنندگان از فناوری اطلاعات و همچنین تجهیزات ذخیره‌سازی جهت نگهداری حجم عظیم داده (متنی/صوتی/تصویری) برپا گشته و مشغول به سرویس‌دهی هستند.

از مهمترین المانهای تشکیل دهنده بخش اطلاعاتی مراکزداده در شبکه ملی اطلاعات، تجهیزات سرور[4] میباشند. سرورها رایانه‌های قدرتمندی هستند که بطور خاص برای محاسبات و پردازش داده در پس‌زمینه شبکه و در محل سرویس‌دهنده به کار گرفته میشوند. هر سرور به عنوان یک گره[5] پردازشی میتواند به یک یا چند نرم‌افزار خدمات ارایه نموده و صفحات داده و خروجی مورد نیاز کاربر را جهت نمایش در رایانه شخصی، موبایل یا هر سرویس گیرنده دیگری تولید و ارسال نماید.

سرورها نه تنها جزو تجهیزات بسیار فناورانه [6]در زیرساخت پردازشی شبکه‌های سازمانی، ملی و جهانی هستند، بلکه به دلیل حساسیت و نیاز مبرم به آنها جهت توسعه اقتصاد دیجیتال به یک کالای استراتژیک و حتی بحرانی تبدیل گشته‌اند. بسیاری کشورها حساسیت و برنامه‌های مفصلی جهت اطمینان از تسهیل و استمرار کانالهای تولید و تامین سرورها برای تغذیه مراکزداده و سازمانهای کوچک و بزرگ داشته و این امر را در اولویتها و استراتژیهای کلان ملی خود لحاظ نموده‌اند.

در کشور ما نیز، همانند و بیش از دیگر کشورها، نیاز به تامین و حتی خودکفایی در زمینه تولید تجهیزات سرور نه تنها به جهت اطمینان از تامین نیازهای توسعه‌ای کشور، بلکه به دلیل مقابله با تحریمهای فناورانه ضرورتی گریزناپذیر است.

اهداف تولید محصول در ایران

از آنجا که عمده زیرساختهای حیاتی کشور بخصوص در حوزه تجهیزات پردازشی  در حال حاضر بر پایه تجهیزات و فناوریهای غیربومی بنا گردیده، رهایی از این وابستگی و توسعه فناوریهای لازم در این خصوص با بومی سازی و حرکت به سمت جذب دانش لاجستیک قطعات تشکیل دهنده و تولید این محصول در داخل ضروری به نظر میرسد. عوامل متعددی باعث میگردد تولید دستگاه سرور دارای توجیه فنی، اقتصادی و استراتژیک باشد:

·         میزان تقاصای بالای این محصول در کشور، و حجم عظیم بازار فروش آن ایجاب مینماید که بخشی از زنجیره ارزش‌ تولید این محصول (از مرحله تحقیق و توسعه تا ساخت قطعات، طراحی مهندسی تا یکپارچه‌سازی و نصب نرم‌افزار) در داخل کشور انجام گشته و سود و ارزش افزوده حاصله به فعالان فناور داخلی و اقتصاد کشور بازگردد.

·         طراحی، مهندسی، مدیریت زنجیره تامین قطعات اولیه و یکپارچه‌سازی این تجهیزات به نیروی انسانی متخصص نیاز دارد که بومی‌سازی و ساخت آن در کشور میتواند به اشتغال‌زایی و ارتقا سرمایه انسانی و همچنین جلوگیری از مهاجرت نیروهای نخبه و ماهر کمک نماید.

·         به دلیل حجم و گستره بالای استفاده از تجهیزات سرور که تقریبا در هر سازمان، شرکت و مرکزداده عمومی و خصوصی استفاده میگردند، بومی‌سازی دانش فنی این تجهیز میتواند به کاهش ارزبری در تامین و همچنین کاهش هزینه‌های نگهداری آنها کمک نماید.

·         اولین تحریمهای کشور آمریکا، فناوری‌های پردازشی انبوه از جمله سرورها را هدف قرارداده است. ارایه این محصولات بطور مستقیم به کشور ایران توسط همه شرکتهای صدرالاشاره ممنوع بوده و در بازه تحریم قراردارد. لذا تامین کالای مناسب از تولید کننده اصلی، اطمینان از اصالت کالا، دریافت خدمات پس از فروش و دسترسی و پشتیبانی فنی آنها در کشور سالهاست که غیر ممکن است.

·         بدلیل تحریمهای ثانویه، کشورهای ثالث نیز از ارایه این تجهیزات به کشور ایران منع گردیده و دسترسی به کانالهای ثانویه نیز با معضلات فراوانی روبروست.

·         سرور محصولی است که نه تنها به شکل منفرد[7] در شبکه و مراکزداده قابل استفاده است بلکه به عنوان یک محصول میانی در زیرساختهای فناوری اطلاعات، حلقه مهمی در تولید دیگر محصولات این صنعت نیز محسوب میگردد. تجهیزاتی از قبیل فایروال‌ها، سوییچ‌های پرظرفیت، مراکزتلفن، ذخیره‌سازها، روترهای پرظرفیت و تعداد زیادی از کاربردهای نرم‌افزاری سازمانی دیگر امروزه از سرورها بعنوان سخت‌افزار میانی[8] استفاده مینماید که بومی سازی آن میتواند به تولید و توسعه بازار محصولات جانبی فوق‌الذکر کمک نماید.

·         از دید امنیتی، مالکیت معنوی و اشراف فنی بر جزییات و منابع فنی (سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) به‌کار رفته در سرور میتواند به اطمینان از پایداری شبکه و همچنین جلوگیری از نفوذ از طریق روزنه‌[9]های سخت/نرم کمک نماید. حملات سایبری متعدد به زیرساختهای کشور که عمدتا ریشه در نقاط ضعف و نا‌امنی تجهیزات وارداتی شرکتهای خارجی و واسطهای میانی دارد لزوم تمرکز بر تولید و توسعه این تجهیزات را بیش از پیش نمایان میسازد.

سابقه و خلاصه اقدامات

شرکت رهنمون فناوری اطلاعات (سهامی خاص) طی حدود 23 سال سابقه خود (تاسیس ۱۳۸۱) پروژه‌های متعددی را در زمینه‌های زیرساخت شبکه و مراکزداده، راه‌حلهای محاسبات انبوه، راه حلهای ذخیره‌سازی انبوه و دیگر حوزه‌های مرتبط با انتقال داده، پردازش و ذخیره سازی داخل سازمانی و ابری داده‌ها با موفقیت به انجام رسانده است. شرکت طی مدت فعالیت خود، با تامین کنندگان متعدد تجهیزات و فناوریهای نوین در این حوزه در سطح بین‌المللی همکاری داشته و به طور خاص تعامل و ارتباط مستقیمی با سازندگان تجهیزات و قطعات تشکیل دهنده سرورها از جمله Intel، Samsung، Hynix، Nvidia، Seagate، FSP، Delta، Inspur و ASUS به شکل نزدیک و فناورانه برقرار نموده است. این سطح همکاری در کنار پروژه‌های متعدد داخلی باعث گردیده نیروهای متخصص این شرکت از دانش و تجربه عمیقی در زمینه ساخت و تامین این تجهیزات برخوردار گشته و توان فنی لازم جهت طراحی، تولید، راه اندازی و پشتیبانی این دستگاهها را کسب نمایند.

شرکت رهنمون در سال ۱۳۹۷ همزمان با برنامه ریزی احداث کارخانه در منطقه ویژه اقتصادی پیام (استان البرز)، اقدام به رایزنی جهت انتقال تکنولوژی و همچنین آغاز فرآیند طراحی، بومی سازی و ساخت سرورهای سازمانی نمود.

سابقه و خلاصه اقدامات

این شرکت موفق گردید در نمایشگاه تلکام سال ۱۳۹۹ با حضور وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت، از اولین محصول «سرور بومی» خود با نام تجاری «راینو» (RINO) رونمایی نماید.

همچنین شرکت همزمان با پیشروی اقدامات در زمینه تحقیق و توسعه محصول بومی خود، نسبت به ساخت و راه‌اندازی کارخانه در زمینی به مساحت ۱۲۵۰ مترمربع در فاز سوم منطقه ویژه پیام با اشتغالزایی مستقیم 50 نفر اقدام نمود که در نهایت در تیرماه سال ۱۴۰۱ به پایان رسیده و آماده بهره‌برداری گردید.

شرکت رهنمون در سال ۱۳۹۷ همزمان با برنامه ریزی احداث کارخانه در منطقه ویژه اقتصادی پیام (استان البرز)، اقدام به رایزنی جهت انتقال تکنولوژی و همچنین آغاز فرآیند طراحی، بومی سازی و ساخت سرورهای سازمانی نمود.

در شهریورماه سال ۱۴۰۱ طی مراسمی در هفته دولت، کارخانه این شرکت توسط وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات افتتاح گردیده و تولید انبوه محصولات آغاز گشت.

در محل سایت کارخانه شرکت رهنمون، با تجهیزاتی در خط تولید سخت افزار، خط آزمون POST و نرم افزار و همچنین اتاق آزمون Endurance امکان تولید 10000 دستگاه سرور، ایستگاههای کاری، ذخیره‌ساز (SAN/NAS) و رایانه‌های صنعتی فراهم گردید.

سابقه شرکت رهنمون در تامین هزاران دستگاه سرور و راه اندازی متعدد زیر ساخت مراکز داده محاسباتی و ذخیره اطلاعات جهت کارفرمایان معظمی از رسته‌های مختلف صنعت، مخابرات، بانک، بیمه، صنایع نظامی و انتظامی، سازمانهای حکومتی و دولتی و به کار گیری محصولات و راه‌حلهای این شرکت در زیرساختهای حیاتی کشور نشان از تعهد این شرکت به کیفیت، نوآوری و خدمات پس از فروش داشته که موتور پیشران ارایه محصولات بومی شرکت به بازار گردید.

نوآوری و فن‌آوری به کار رفته در طراحی و ساخت محصولات راینو

استفاده از استانداردهای بین‌المللی[10]

عمده تولید کنندگان مطرح سرور در دنیا تجهیزات خود را بر پایه فرآیندها و مشخصات اختصاصی خود طراحی و تولید می‌نمایند و از استانداردهای بین‌المللی در این حوزه استفاده نمی‌نمایند. این امر به دو دلیل صورت میگیرد:

اول: دخل و تصرف در مشخصات فنی دستگاهها را به حداقل رسانده و مشتری را مجبور نمایند برای سفارش محصولات، مبلغ بیشتری به تامین‌کننده پرداخت نمایند.

دوم: مصرف کنندگان پس از تامین تجهیزات، برای تهیه لوازم یدکی و ارتقا دستگاهها ناگزیر به مراجعه به خود تامین کننده باشند و نتوانند از تجهیزات تامین‌‌کنندگان ثالث استفاده کنند.

شاسی سرور در این استاندارد به شکلی معین گردیده است که تجهیزات قابل نصب در رک، در کلیه رکهای استاندارد (۱۹ اینچی) مراکز داده قابل نصب و بهره‌برداری باشند. همچنین تجهیزات داخلی دستگاه با پیروی از مختصات فیزیکی و الکتریکی این استاندارد قابل جایگزینی و تعویض با قطعات مشابهی هستند که از همین استاندارد پیروی مینمایند.

سرورهای راینو اما بر پایه استاندارد SSI EEB طراحی و تولید میگردند. این استاندارد، مشخصات اصلی فنی شاسی، منبع تغذیه، معماری چیدمان قطعات داخلی دستگاه و مختصات الکتریکی آنرا شامل میگردد. سرقصل استاندارد SSI همچون دیگر استانداردهای معتبر جهانی در حوزه سخت‌افزار همچون ATX، توسط بسیاری سازندگان این محصولات استفاده میگردد.

طراحی کامل دستگاه از ابتدا[11]

سرورهای راینو از ابتدا در شرکت رهنمون فناوری اطلاعات طراحی گردیده و با اتکا بر دانش بومی تولید و عرضه میگردند. از جمله تخصصهای بکار رفته در طراحی و ساخت سرورها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• مهندسی مکانیک جامدات در طراحی و ساخت فلزکاری، پلاستیک‌کاری و قطعات مکانیکی متحرک
• مهندسی مکانیک سیالات در طراحی و ساخت سیستمهای خنک کننده و سامانه‌های گردش هوا
• مهندسی برق/الکترونیک در طراحی و ساخت بردهای میانی و کنترلی و مدارات تغذیه و کنترل نیرو
• مهندسی سخت‌افزار کامپیوتر در طراحی معماری سخت‌افزاری قطعات و یکپارچگی و سازگاری سیستم
• مهندسی نرم‌افزار کامپیوتر در طراحی و اختصاصی سازی کدهای OnChip و نرم‌افزارهای کنترل از راه دور

نمونه‌ مدارک فنی طراحی مهندسی  قطعات  سرورها 

عدم وابستگی به برند یا تامین کننده خاص[12]

وجود تحریمهای جهانی بخصوص در زمینه فناوریهای پیچیده[13]  در ایران باعث گردیده، وابستگی به یک تامین کننده یا برند خاص ریسک بالایی در پیوستگی ارایه محصول و خدمات پشتیبانی ایجاد نماید. لذا شرکت رهنمون با اتکا به طراحی اختصاصی بومی و همچنین با رعایت استانداردهای جهانی، توانسته است تجهیزاتی ارایه نماید که به یک تامین کننده خاص وابستگی نداشته باشد.

در طراحی سرورهای راینو، ضمن آزمون و سنجش توان پردازشی و کیفیت تک تک قطعات تشکیل دهنده، تمرکز بر یکپارچگی[14]‌ و هماهنگی[15] اجزاء تشکیل دهنده دستگاه قرار گرفته تا محصول نهایی از نظر پایداری[16] و همچنین از نظر نسبت قیمت به واحد پردازش[17] بهینه‌ترین ترکیب ممکن باشد.

این شرکت با حفظ ارتباط تجاری و فنی با اعضای اصلی کنسرسیوم SSI نه تنها از آخرین فناوریهای ساخت قطعات سخت‌افزاری تجهیزات سرور و ذخیره‌ساز مطلع و بهره‌مند میگردد بلکه با تعدد شرکای تجاری، از خنثی شدن تحریمها بر تامین قطعات لازم اطمینان حاصل مینماید.

این شرکت با حفظ ارتباط تجاری و فنی با اعضای اصلی کنسرسیوم SSI نه تنها از آخرین فناوریهای ساخت قطعات سخت‌افزاری تجهیزات سرور و ذخیره‌ساز مطلع و بهره‌مند میگردد بلکه با تعدد شرکای تجاری، از خنثی شدن تحریمها بر تامین قطعات لازم اطمینان حاصل مینماید.

این عدم وابستگی باعث میگردد:

• وجود تحریمهای فعلی و اعمال تحریمهای جدید بر ارایه محصولات فعلی و جدید بی‌تاثیر باشد.
• ارایه خدمات پشتیبانی به محصولات فروخته شده دچار اختلال و تعلیق نگردد.
• همواره بهترین ترکیب از قطعات تشکیل دهنده سخت افزاری در محصول نهایی استفاده گردد.
• نسبت قیمت/پردازش در محصولات در حالت بهینه باشد.
• در پایان دوره تضمین و خدمات، مشتری نهایی به یک برند یا تامین کننده خاص وابسته نباشد.
• مشتری نیازی به پرداخت هزینه‌های گزاف بابت خرید لایسنس یا حق معنوی[18] قطعات نداشته باشد.
• ارزبری تولید محصول به شدت کاهش یابد.
• دانش تولید و پشتیبانی محصول کاملا بومی[19] بماند.

امنیت بالا[20]

نرم‌افزار کنترل و مدیریت[22]

کلیه سرورهای RINO به صورت پیش‌فرض دارای رابط دسترسی از راه دور جهت نظارت بر علایم حیاتی سرور (از جمله دمای پردازنده‌های، برداصلی، منابع داخلی، ولتاژهای داخلی، سرعت فنها و …) و همچنین امکانات مدیریتی شامل روشن و خاموش نمودن، بازنشانی ، نصب و به روز رسانی سیستم عامل می‌باشند.

فناوری روز دنیا در سرورهای راینو

عمده تولیدکنندگان مطرح سرور در دنیا که دارای فناوری انحصاری محصول هستند، بخش طراحی و مهندسی محصولات خود را به صورت داخل سازمانی[23] و بخش ساخت قطعات جانبی را با کمک تامین کنندگان دیگر[24] انجام میدهند. در هر یک از سرورهای راینو به طور متوسط ۷۳ قطعه قابل هویت‌سنجی بکار گرفته شده و در لیست قطعات تشکیل دهنده یک دستگاه[25] قرار میگیرند. از میان این تجهیزات، به‌غیر از پردازنده اصلی[26]، بردمادر[27] و هارددیسک مغناطیسی[28] بقیه قطعات، یا راسا در داخل شرکت رهنمون تولید میگردند یا با طراحی انجام شده در شرکت، توسط شرکای تجاری داخلی و خارجی آن در حال تولید است. همانطور که قبلتر اشاره شد، کلیه بخشهای تشکیل دهنده بدنه دستگاه (فلزی و پلاستیکی)، محفظه‌های قرارگیری حافظه دایمی[29]، منبع تغذیه، سیستم خنک کننده، حافظه‌های موقت/دایمی، بردهای الکترونیکی میانی کنترلی و تغذیه برق و ارتباطات و اتصالات داخلی در داخل شرکت رهنمون طراحی و ساخته میشوند.

پردازنده اصلی[30]

در سرورهای RINO از جدیدترین پردازنده‌های روز دنیا (سری Xeon خانواده Scalable از نسلهای Gen2 تا Gen5 و سری EPYC نسلهای سوم و چهارم) استفاده شده و بدلیل اینکه عمدتا سرورها بنا به سفارش مشتری تولید میگردد، همواره هسته‌های پردازشی از جدیدترین نسخ این قطعه میباشد.

حافظه موقت[31]

حافظه‌های استفاده شده در سرورهای RINO در سریهای تک پردازنده[32]‌ دارای فناوری ECC از نوع UDIMM جهت تشخیص خطا بوده و در سریهای دوپردازنده[33]‌ دارای فناوریهای ECC و Buffering (از نوع RDIMM) جهت ارتقا پایداری و سرعت انتقال میباشند. حافظه‌های بکار رفته از نسل DDR4 و DDR5 بوده و در سرعتهای 2933Mhz  تا 5600MT/s عرضه میگردند.

حافظه دایمی[34]

ماجولهای ذخیره‌سازی داده در سرورها بنا به نیاز مشتری و تقاضای بازار با سرعتهای مختلف در فناوریهای SATA/SAS قابل استفاده بوده و در قالبها و Form Factorهای مختلف از نوع حافظه‌های مغناطیسی (HDD) یا حافظه‌های فوق سریع فلش (SSD/NVMe) میباشند

کارتهای گسترشی[35]

بسته به کاربری سرور، جهت افزایش پایداری[36] و سرعت حافظه‌های دایمی از فناوری RAID در لایه‌های ۰، ۱، ۵ و لایه‌های ترکیبی ۱۰، ۵۰ و ۶۰ استفاده میگردد. همچنین ارایه سرورها با رابطهای مختلف شبکه Ethernet یا FiberChannel جهت ارتباط با سوییچینگ داده یا SAN Switchها در سرعتهای مختلف از 1.0Gbps تا 10Gbps، 16Gbps، 25Gbps، 32Gbps، 100Gbps و حتی 400Gbps امکان پذیر است.

·         خط تولید، سایت کارخانه و واحد R&D شرکت رهنمون (منطقه ویژه البرز)

پروانه تولید

گواهینامه عمق ساخت داخل محصول سرور استاندارد قابل نصب در رک

گواهینامه‌های تایید نمونه محصول از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی

مشخصات محصول (ثبت شده در سایت بهین‌یاب) و ظرفیت تولید

فلوچارت مختصر تولید

روند گردش ورود مواد اولیه و تولید محصول شرکت در نمودار زیر قابل رویت است.

فلوچارت مختصر تولید

روند گردش ورود مواد اولیه و تولید محصول شرکت در نمودار زیر قابل رویت است.

محصولات راینو

1.  Transmission
2.  Process
3.  Storage
4.  Server
5. Node
6.  Hightech
7. Standalone
8.  Appliance
9.  Backdoor
10. SSI EEB
11. Inhouse Specific Design
12. Vendor Neutrality
13.  HighTech
14.  Integration
15.  Compatibility
16.  Stability
17.  Price/Performance
18.  Royalty
19.  End-to-End Technical Knowhow
20.  Cyber Security
21. Security Backdoors
22.  Remote Monitoring and Managemenet Module/Software
23. In House
24.  Out Source/OEM
25.  Bill of Material List
26.  CPU
27.  Motherboard
28.  Harddisk Drive
29. HDD/SSD Caddy
30. CPU
31.  RAM
32.  Single Way
33.  Dual Processor
34.  SSD/HDD/NVMe
35.  RAID Card / HBA / Network Controllers
36. Redundancy